30/04/2025 από Ιωάννης Π. Αρβανιτάκης, Ψυχολόγος
Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ): Συμπτώματα & Θεραπεία
Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε άγχος από καιρό σε καιρό, ειδικά αν η ζωή σας είναι αγχωτική. Ωστόσο, το υπερβολικό, συνεχές άγχος και η ανησυχία που είναι δύσκολο να ελεγχθούν και παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες, μπορεί να είναι σημάδι γενικευμένης αγχώδους διαταραχής.
Είναι δυνατόν να αναπτύξετε γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (Γ.Α.Δ.) ως παιδί ή ως ενήλικας. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή έχει συμπτώματα που μοιάζουν με τη διαταραχή πανικού, την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και άλλους τύπους άγχους, αλλά πρόκειται για διαφορετικές καταστάσεις.
Η διαβίωση με τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή μπορεί να είναι μια μακροχρόνια πρόκληση. Σε πολλές περιπτώσεις, εμφανίζεται μαζί με άλλες διαταραχές άγχους ή διάθεσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή βελτιώνεται με ψυχοθεραπεία ή φάρμακα. Η πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο ζωής, η εκμάθηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης και η χρήση τεχνικών χαλάρωσης μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Τι προκαλεί την Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή;
Η Γ.Α.Δ. μπορεί να αναπτυχθεί όταν δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε καλά το εσωτερικό σας στρες. Αλλά δεν είναι σαφές γιατί κάποιοι άνθρωποι την παθαίνουν και άλλοι όχι. Οι ειδικοί έχουν δείξει ότι επηρεάζονται οι περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν το φόβο και το άγχος.
Μερικές φορές τα συμπτώματα, μπορεί να εμφανιστούν ως παρενέργεια ενός φαρμάκου ή της κατάχρησης ουσιών. Μπορεί επίσης να συνδέεται με καταστάσεις υγείας (όπως ο υπερθυρεοειδισμός) που αυξάνουν τις ορμόνες. Αυτό μπορεί να κάνει την αντίδραση του σώματος πιο ευερέθιστη. Επίσης, μπορεί να πυροδοτηθεί από οικογενειακό ή περιβαλλοντικό στρες. Μακροχρόνιες (χρόνιες) ασθένειες και νοσήματα μπορούν επίσης να την πυροδοτήσουν.
Ποια είναι τα συμπτώματα.
Τα συμπτώματα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής μπορεί να ποικίλλουν. Μπορεί να περιλαμβάνουν:
· Επίμονη ανησυχία ή άγχος για διάφορους τομείς που είναι δυσανάλογοι με τον αντίκτυπο των γεγονότων
· Υπερβολική σκέψη σχεδίων και λύσεων για όλα τα πιθανά χειρότερα αποτελέσματα
· Αντίληψη καταστάσεων και γεγονότων ως απειλητικών, ακόμη και όταν δεν είναι
· Δυσκολία χειρισμού της αβεβαιότητας
· Αναποφασιστικότητα και φόβος λήψης λανθασμένης απόφασης
· Αδυναμία να παραμερίσουν ή να αφήσουν στην άκρη μια ανησυχία
· Αδυναμία χαλάρωσης, αίσθημα ανησυχίας και αίσθημα νευρικότητας ή νευρικότητας
· Δυσκολία συγκέντρωσης ή η αίσθηση ότι το μυαλό σας «αδειάζει»
Τα σωματικά σημάδια και συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
· Κόπωση
· Προβλήματα στον ύπνο
· Μυϊκή ένταση ή μυϊκοί πόνοι
· Τρέμουλο, αίσθημα συσπάσεων
· Νευρικότητα ή εύκολος τρόμος
· Ιδρώτας
· Ναυτία, διάρροια ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
· Ευερεθιστότητα
Μπορεί να υπάρχουν φορές που οι ανησυχίες σας δεν σας κατακλύζουν εντελώς, αλλά εξακολουθείτε να αισθάνεστε αγχωμένοι ακόμα και όταν δεν υπάρχει προφανής λόγος. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεστε έντονη ανησυχία για την ασφάλειά σας ή την ασφάλεια των αγαπημένων σας προσώπων ή να έχετε μια γενική αίσθηση ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί.
Το άγχος, η ανησυχία ή τα σωματικά συμπτώματα σας προκαλούν σημαντική δυσφορία στην κοινωνική ζωή, την εργασία ή άλλους τομείς της ζωής σας. Οι ανησυχίες μπορεί να μετατοπίζονται από τη μία ανησυχία στην άλλη και μπορεί να αλλάζουν με τον χρόνο και την ηλικία.
Συμπτώματα σε παιδιά και εφήβους.
Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να έχουν παρόμοιες ανησυχίες με τους ενήλικες, αλλά μπορεί επίσης να έχουν υπερβολικές ανησυχίες για:
· Απόδοση στο σχολείο ή σε αθλητικές εκδηλώσεις
· την ασφάλεια των μελών της οικογένειας
· Την έγκαιρη προσέλευση στην ώρα τους (ακρίβεια)
· Σεισμούς, πυρηνικό πόλεμο ή άλλα καταστροφικά γεγονότα
Ένα παιδί ή ένας έφηβος με υπερβολική ανησυχία μπορεί:
· Να αισθάνεται υπερβολικά ανήσυχο για να ενταχθεί
· Να είναι τελειομανής
· Επαναλάβει εργασίες επειδή δεν είναι τέλειες με την πρώτη φορά
· Να ξοδεύει υπερβολικό χρόνο για να κάνει εργασίες
· Να μην έχει αυτοπεποίθηση
· Επιδιώκουν την έγκριση
· Απαιτεί πολλές διαβεβαιώσεις για την απόδοσή του
· Έχουν συχνά στομαχόπονο ή άλλα σωματικά παράπονα
· Αποφεύγουν να πηγαίνουν στο σχολείο ή να αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις
Πότε να επισκεφθείτε γιατρό.
Κάποιο άγχος είναι φυσιολογικό, αλλά δείτε το γιατρό σας εάν:
· Αισθάνεστε ότι ανησυχείτε υπερβολικά και αυτό παρεμβαίνει στην εργασία σας, στις σχέσεις σας ή σε άλλα μέρη της ζωής σας
· Νιώθετε κατάθλιψη ή ευερεθιστότητα, έχετε προβλήματα με το ποτό ή τα ναρκωτικά ή έχετε άλλες ανησυχίες για την ψυχική υγεία μαζί με το άγχος
· Έχετε αυτοκτονικές σκέψεις ή συμπεριφορές - αναζητήστε αμέσως επείγουσα θεραπεία
Οι ανησυχίες σας είναι απίθανο να εξαφανιστούν από μόνες τους και μπορεί στην πραγματικότητα να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου. Προσπαθήστε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια προτού το άγχος σας γίνει σοβαρό - μπορεί να είναι ευκολότερο να αντιμετωπιστεί νωρίς.